| سیر تحول نظـام حقوق شهرسـازی در ایـران از «نوگراییِ قانونی» تا «مدگراییِ تقلیدی» |
| کد مقاله : 1073-UOT |
| نویسندگان: |
|
ابراهیم دلایی میلان *1، رضا خیرالدین2، سیدعبدالهادی دانشپور2 1تهران دانشگاه علم و صنعت ایران 2تهران- دانشگاه علم و صنعت ایران |
| چکیده مقاله: |
| ازآنجاکه سکونتگاه‌های اولیه انسان‌ها مبتنی بر اصول، ضوابط و مقررات خاصی نبوده، لذا توسعه شهرنشینی و گسترش کالبدی- فضایی سکونتگاه‌ها موجب تمرکز بر مجموع توافقاتی می‌شود که به عنوان «عرف» بر نظام شهری و روستایی حاکم می‌شود. رفته‌رفته پیچیدگی‌های حاصل شده از افزایش جمعیت، توسعه شهری و دگرگونی‌های صنعتی، عواملی می‌شوند که عرف به عنوان پایه اصلی ثبات در نظم شهری و روستایی کم‌رنگ شده و «قانون» به عنوان جایگزین، مدیریت نظام شهرسازی را بر عهده گیرد. مسأله پژوهش حاضر از آنجا نشات گرفته می‌شود که امروزه در نظام شهرسازی ایران نه‌تنها قوانین و مقررات، جایگاهی در انتظام بخشی به شهرسازی و معماری کشور ندارد بلکه پایه‌های عرفی حاکم بر جامعه ایرانی- اسلامی نیز مورد غفلت قرار گرفته است و آنچه مسیر شهرسازی ایران را به جهت‌گیری‌های مختلف هدایت می‌کند مبتنی بر «مدگرایی تقلیدی» است. این مدگرایی ناپایدار بوده و عدم سنخیت آن با شهرسازی بومی ایران، ابعاد مجهولی را در توسعه شهرسازی کشور نمایان می‌سازد. پژوهش حاضر از ماهیت و رویکرد کیفی برخوردار بوده و بیشتر بر تحلیل نقد گونه‌ای استوار است که با استفاده از استدلال منطقی هم در بُعد نمونه‌های موردی و هم در بُعد مطالعات نظری به تحلیل و بررسی جایگاه «قانون»، «عرف و «مد» در نظام شهرسازی ایران می‌پردازد. یافته‌های نقد نمایانگر این واقعیت است که با وجود قوانین و مقررات شفاف و جامع از یک‌سو و پایه‌های عرفی اصیل ایرانی از سوی دیگر، نظم حاکم بر شهرسازی ایران نه‌تنها اصالت بخشی به شهرسازی بومی را منجر نمی‌شود ... |
| کلیدواژه ها: |
| قانون، عرف، مدگرایی، نظام شهرسازی، تحلیل انتقادی |
| وضعیت : مقاله پذیرفته شده است |