بررسی ساختار شکل گیری شهرهای ایران بر اساس نظریه شهری ماکس وبر
کد مقاله : 1072-UOT
نویسندگان
ایوب منوچهری *
دانشگاه ارومیه
چکیده مقاله
وبر شهر را بامفاهیم اقتصادی و سیاسی تعریف می کند و معتقد است برای آنکه سکونتگاهی شهر تلقی شود باید از وجود چند خصیصه مهم بهره داشته باشد. بر شمردن چنین خصایصی به عنوان پدیده های ذاتی شهر و منحصر کردن عنوان شهر برای سکونتگاه هایی که دارای ویژگی های عنوان شده هستند، دقیقا نشان دهنده روش ماکس وبر در رسیدن به نمونه های متعالی از طریق تأکید بر برخی پدیده ها و فرایندهای ویژه است. تغیر و دگرگونی تاریخی ساختار اجتماعی شهرهای ایران و مناسبات اجتماعی حاکم بر آنها بر اساس نظریه وبر دارای چند وی‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ژگی ها و روند هایی بوده است. از مهمترین عناصر کالبدی شهرهای ایران قبل به اسلام کهندژ, شارستان و سواد(حومه) و بعد اسلام می توان به مسجد جامع، ارگ دولتی، وجود بازار و برخورداری از حصار دور شهر را نام برد که به نظر می رسد ساختار شکلی و اجتماعی شهر ایران در طول تاریخ خود را با این الگو منطبق ساخته اند. ولی آنچه مشخص است شهرهای ایران چه دروه باستان و چه دروه اسلامی بیشتر ویژگی های کالبدی نظریه وبر را دارا بودند، در هیچ دوره ای معیارهای نطریه ی شهری وبر "گروه شهروندی مشترک، دادگاه مدنی مستقل شهری و اشکال مختلف انجمن با انتخاب آزاد افراد" در شهرهای ایران شکل نگرفت.
کلیدواژه ها
شهر، وبر، نظریه، ایران
وضعیت: پذیرفته شده