واکاوی مظاهر طبیعی منظر ساحلی در غزلیات حافظ
کد مقاله : 1057-UOT
نویسندگان
سامان قیدی *1، عادله راضی اردکانی2
1فارغ التحصیل کارشناسی ارشد، معماری منظر
2دانشجوی کارشناسی ارشد، معماری منظر، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده مقاله
منظر ساحلی زیست‌بوم مشترک میان آب و خشکی، ارتباط دهنده آسمان، زمین و دریا و دارای پارامترهای متنوعی است که ادراک افراد را جایگاه ویژه‌ای می‌بخشد. هر اثر ادبی و هنری، آفریده‌ی ذهن فردی و فرآورده زندگانی تاریخی و فرهنگی اوست، زیرا ذهن فردی از یک متن جمعیِ فرهنگی و تاریخی بر‌می‌خیزد، به آن تکیه دارد و محدود به آن است. شعر به‌عنوان یکی از هنرهایی که عامل حفظ هویت و فرهنگ ایرانی و دارای سطوح معنایی مشترک با سایر هنرها و عجین شده با مظاهر طبیعی است، یکی از منابع ارزشمند برای بیان اندیشه‌ها و ادراک افراد از منظر است. نتیجتاً، این نوشتار کوششی جهت تبیین اهدف بکارگیری عوامل طبیعی منظر‌‌ ساحلی در غزلیات حافظ به‌عنوان یکی از شاعران طراز اول و پاسخ به چیستی، چگونگی نگرش و هدف ‌شناسی حافظ از مظاهر متجلی منظر ساحلی در غزلیات او است و از جهت تجربه ناموفق سفر دریایی او و نیز نگاه عرفانی و استعاری او به پدیده‌های منظرین حائز اهمیت است که بر اساس روش تحلیل محتوا و با ابزار کتابخانه‌ای به تحلیل غزلیات او با موضوع منظر ساحلی پرداخته است. نتایج، حاکی از آن است که عناصر منظر ساحلی تاثیر نسبی بر احساسات حافظ و نگاه عمیق همراه با درک ماهیتی و کارکردی او به دریا دارد و منظر ساحلی ادراکی عینی_ذهنی از دنیای مکاشفات حافظ است که بر دو‌‌جزء دنیای عینی و تجربه فیزیکی او از مواجهه با منظر ساحلی و دنیای ذهنی و هدف او از بیان عناصر منظر ساحلی در جهت انتقال مفاهیم استوار است.
کلیدواژه ها
منظر ساحلی، مظاهر طبیعی، غزلیات حافظ، ادراک عینی_ذهنی.
وضعیت: پذیرفته شده